کاشی کاری مساجد یکی از هنرهای اصیل و زیبای ایرانی در طول تاریخ می باشد. وجود مساجد متعدد با کاشی کاری های زیبا و متفاوت در شهرهای مختلف، نشان از علاقه ایرانیان به کاشی کاری اسلیمی دارد.
خرید کاشی مساجد و کاشیکاری آن همواره از دغدغه های اصلی افرادی است که اقدام به ساخت و یا بازسازی مسجد می کنند. اغلب چالش بوجود آمده در این مسیر به دلیل عدم شناخت کافی در رابطه با کاشی های مذهبی و اسلیمی و عدم دسترسی کافی به تولید کنندگان آن می باشد.
در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات مفید و کاربردی درباره این موضوع به شما عزیزان ارائه دهیم. همچنین برای مشاوره تخصصی می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
کاشی کاری سنتی مسجد
استفاده از کاشی های سنتی در قالب کاشی کاری اسلیمی مساجد، باعث ایجاد هارمونی خاصی در عبادت گاه مسلمانان می شود. ترکیب طرح و نقش اسلیمی- ختایی در کنار کاشی کتیبه با رنگ های زیبای کاشی هفت رنگ نظر هر بیننده ای را جلب خواهد کرد.
انتخاب کاشی سنتی طرح گره برای کاشیکاری تلفیقی اسلیمی از جمله موارد پر تکرار جهت کاشی کاری سنتی مسجد می باشد. در کاشی کاری سنتی ابزارهای مختلفی نیز برای زیبایی بیشتر و تزیین فضاهای مختلف مسجد استفاده می شود، که عبارتنداز:
- جووک و حمیل ( برای کادر بندی و قاب بندی کاشی)
- آجر کلوک ( قاب بندی و هره چینی)
- پیچ دور طاق و محراب
- شبکه های پله ای و هتلی
- آجر پلاک
عکس و طرحهای کاشی کاری مساجد
اصول بسیاری از کاشی کاری های اماکن مذهبی شبیه به یکدیگر می باشد. در کاشی کاری هایی که از کاشی هفت رنگ استفاده می شود از طرح هایی اسلیمی و گل و بوته به عنوان حاشیه کاشی ها و نوشته های قرآنی با خطوطی مانند ثلث و نسخ استفاده می گردد.
عموما طرح های کاشی مسجد به دو صورت چاپی( شابلنی) و سفارشی (هفت رنگ) انتخاب می گردد. در روش چاپ یا آماده سرعت تولید بالاتر و هزینه نهایی کمتر خواهد بود. اگر فضای مورد نیاز شما به گونه ای باشد که ابعاد کاشیکاری جزء کاشی های آماده نباشد؛ باید از کاشی های هفت رنگ استفاده نمایید.
بسیاری از کاشیکاری های امروزی مساجد برگرفت از طرح و رنگ مسجدهای معروف و قدیمی مانند مسجد سیخ لطف الله می باشد.
قیمت و هزینه کاشی کاری مساجد
با توجه به فضاهای مختلف کاشی کاری در مسجد، هزینه های نصب کاشی نیز متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال هزینه کاشیکاری محراب و یا زیر گنبد مسجد با هزینه کاشی کاری کتیبه متفاوت خواهد بود.
المان های مختلف دیگری نیز در تعیین قیمت کاشیکاری مانند: مکان پروژه، متراژ کاشیکاری، فضای کاشیکاری و … وجود دارد که در نهایت نیاز به توافق کارفرما و پیمانکار دارد.
انواع کاشی کاری مسجد
انتخاب روش کاشی کاری مسجد و سایر اماکن مذهبی دیگر، به فراخور نوع و روش ساخت و تولید کاشی مورد نیاز متفاوت خواهد بود.
از جمله روش های کاشی کاری مسجد می توان به موارد زیر شاره نمود که ساخت و تولید هر روش متفاوت می باشد:
- کاشی کاری هفت رنگ
- کاشی کاری معرق
- کاشی کاری معقلی
- کاشی کاری نره
- کاشی کاری گره
کاشیکاری ستون مسجد
تزیین ستون مساجد در معماری اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار است. همانطور که قسمت های اصلی مسجد نظیر محراب نیاز به کاشیکاری و تزیین دارد، ستون نیز جز جدا نشدنی می باشد. چرا که اغلب به دلیل قرارگیری ستون در اکثرنقاط مسجد و روبرو شدن مستقیم افراد با آن، زیبایی و تزیین آن از هر منظر خوشایند خواهد بود.
ستون مساجد با توجه به نقشه سازه و محل قرارگیری آن دارای شکل های مختلفی می باشد. ستون های وسط اغلب به شکل مربع (مکعب 4 وجهی) و دایره ای بوده و ستون های داخل دیوار و کناره ها به شکل دو یا چند وجهی می باشد.
کاشی کاری ستون مساجد به دو صورت سفارشی و آماده (شابلنی) قابل تولید می باشد. عرض های متداولی مانند: عرض 20، عرض 30 و عرض 40 سانت، که بصورت شابلنی (آماده) تولید می گردد از تولیدات روتین مجموعه کاشی سنتی آذین می باشد.
کدام قسمت مسجد نیاز به کاشیکاری دارد؟
همانطور که می دانید مسجد از اجزای مختلفی تشکیل شده که برای تزیین برخی از این اجزا، نیاز به کاشی کاری می باشد. این اجزا به دو بخش درونی و بیرونی تقسیم می شود: قسمت های بیرونی مسجد عبارتند از: گنبد، گلدسته (مناره)، ورودی مسجد (حیاط یا صحن).
شبستان و محراب مسجد نیز از اجزای قسمت داخلی مسجد به شمار می رود. هر کدام از قسمت های ذکر شده به روش های مختلفی که در بالا (انواع کاشی کاری مسجد) اشاره شد کاشی کاری می شود.
کاشی کاری کتیبه مسجد
استفاده از آیات و احادیث در مساجد، بعضا به دلیل فضای ناکافی در قالب کتیبه های قرآنی استفاده می گردد. کاشی کتیبه مسجدی و یا کتیبه قرآنی به نوشته ای اطلاق می شود که بر روی کاشی به همراه رنگ و طرح های اسلیمی نگاشته می شود.
کاشی کاری کتیبه در مساجد، عموما به دو صورت قاب بندی در شکل یک قاب و یا به صورت دورتا دور انجام می شود. به دلیل انعطاف در تولید کاشی های هفت رنگ، کتیبه مسجد در ابعاد و اندازه های مختلفی تولید می گردد.
همچنین کتیبه های مسجدی آماده یا شابلنی در ابعاد و طرح های متنوعی در مجموعه کاشی سنتی آذین تولید می گردد که قیمت به صرفه تری نسبت به کاشی های سفارشی داراست.